ARAÇ DEĞER KAYBI AVUKATI
ARAÇ DEĞER KAYBI TAZMİNATI
Av. Arb. Doğukan AKASLAN, LL.M
Değer kaybı aracınızın geçirmiş olduğu kaza sonrası ikinci el piyasa fiyatının düşmesidir.
Kaza geçiren araç onarılsa dahi, hiç kaza geçirmemiş emsal araç ile arasında ikinci el piyasa şartlarına göre bir değer düşüşü yaşayacaktır.
En basit tanımı ile araç değer kaybı, aracın kazadan önceki piyasa sürüm değeri ile kaza sonrası onarıldıktan sonraki durumu arasındaki farktır.
ARAÇ DEĞER KAYBI ŞARTLARI :
1-Kazaya araç karışmış olmalıdır. Yani herhangi bir aracın kazaya karışmadığı tek başınıza yaptığınız kazalar bu kapsamın dışında kalır.
2-Kazada %100 Kusurlu Olmamak
3-Bir diğer unsur da çift taraflı kazada sizin %100 yani tam kusurlu olmamanızdır. Herkes kendi kusuru ile verdiği zarardan sorumlu olacağından karşı tarafın kusursuz sizin tam kusurlu olduğunuz durumda araç değer kaybı için başvurmanız durumunda başvurunuz reddedilecektir.
4-Değer kaybı tazmini için çift taraflı kaza sonrası aracınızda bir hasar oluşması ve onarım görmesi gerekmektedir.
5-Aracınızın kaza öncesi ya da sonrasında ağır hasar kaydı ya da pert kaydı olmaması gerekmektedir.
6-Değer kaybı dosyasının bir zaman aşım süresi vardır. Kaza tarihinden itibaren en geç 2 yıl içinde başvuru yapılmaması durumunda değer kaybı hakkı kaybedilir.
ARAÇ DEĞER KAYBI HESAPLAMA
Araç değer kaybının hesaplanmasında en çok dikkat edilen faktörler; aracın hasar geçmişi, markası ve modeli, trafiğe çıkış tarihi, yapmış olduğu kilometre ve üretim yılıdır. Bu kriterlere göre araç ne kadar değerliyse trafik kazası sonucunda uğrayacağı araç değer kaybı o kadar büyük olacaktır.
Örneğin trafik kazasından önce aracınızın piyasa değeri 200.000 TL fakat kaza sonrası bu değer 190.000 TL oluyorsa aradaki 10.000 TL sizin kayıp miktarınızdır. Kazada kusurunuz yok ise 10.000 TL’yi, kusurunuz % 25 ise 7.500 TL’yi, kusurunuz % 50 ise 5.000 TL’yi, kusurunuz %75 ise 2.500 TL tutarındaki araç değer kaybınızı talep edebilirsiniz. Eğer kusurun tamamı size aitse herhangi bir talepte bulunamazsınız.
HANGİ ARAÇLARDAN DEĞER KAYBI ALINAMAZ?
Teminat Dışında Kalan Haller üst başlıklı maddesine 7 ve 8 numaralı fıkrada bu araçlar belirtilmiştir. Bu fıkralar şu şekildedir:
Tekerlekli/paletli ve zırhlı toplumsal müdahale araçları, belediye otobüsleri, yol süpürme araçları, itfaiye araçlarındaki hasar sebebiyle yapılan değer kaybı talepleri.
Yabancı plakalı araçların Türkiye’de karıştığı kazalarda yabancı plakalı araçlar için yapılan değer kaybı talepleri.
Yani, Tekerlekli/paletli ve zırhlı toplumsal müdahale araçları, belediye otobüsleri, yol süpürme araçları, itfaiye araçları ve yabancı plakalı araçların karıştığı kazalarda hasar sebebiyle sayılan araçların lehine olacak şekilde değer kaybı talebinde bulunulamayacaktır.
- Hukuk Dairesi 2016/966 E. , 2016/5728 K.
“Değer kaybı, aracın trafik kazası sonucu hasarlanıp, onarılmasından sonraki değeri ile hiç hasarlanmamış haldeki değeri arasındaki farka ilişkin olup, araçtaki değer kaybı belirlenirken, aracın markası, yaşı, modeli ve hasar gördüğü kısımları dikkate alınarak aracın kaza tarihinden önceki 2. el satış değerinin tespiti ile aracın tamir edildikten sonra ikinci el satış değerinin tespiti ve arasındaki fark göz önüne alınmaktadır.”
ARAÇ DEĞER KAYBI HESABINDA HANGİ HUSUSLAR DİKKATE ALINIR?
- Aracınızın marka ve modeli
- Aracınızın üretim tarihi
- Aracınızın trafiğe çıkış tarihi
- Aracınızın kaza anındaki kilometresi
- Aracınızın kaza tarihi itibariyle muadillerinin ikinci el piyasasındaki rayiç değeri
- Aracınızın hasar geçmişi ve niteliği
- Aracınızın boyanan / değişen parçaları dikkate alınarak hesaplanır.
ARAÇ DEĞER KAYBI ÖDEMESİNDE SORUMLU OLAN TARAFLAR
Araç değer kaybı tazminat ödemesinde, araç sürücüsü, araç ruhsat sahibi ve aracın ZMMS poliçesini yapan sigorta şirketi müteselsil olarak sorumludur.
ARAÇ DEĞER KAYBINDA ZAMAN AŞIMI SÜRESİ
Araç değer kaybında zaman aşımı süresi TBK’nın 72. Maddesi esas alınarak belirlenir.
“ Tazminat istemi, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yılın ve her hâlde fiilini işlendiği tarihten başlayarak on yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar. Ancak, tazminat ceza kanunlarının daha uzun bir zamanaşımı öngördüğü cezayı gerektiren bir fiilden doğmuşsa, bu zamanaşımı uygulanır.
Haksız fiil dolayısıyla zarar gören bakımından bir borç doğmuşsa zarar gören, haksız fiilden doğan tazminat istemi zamanaşımına uğramış olsa bile, her zaman bu borcu ifadan kaçınabilir.”
Madde hükmü uyarınca 2 yıllık zamanaşımı süresi 10 yıllık hak düşürücü süre bulunmaktadır.
ARAÇ DEĞER KAYBI NASIL ALINIR?
Araç değer kaybı iki şekilde alınabilir:
Kazada kusuru olan tarafın bizzat kendisi bu zararı öder veya kusurlu tarafın trafik sigortası firması bu zararı öder. Bunun için trafik sigortasına başvuru yapılması gerekir.Başvuru sonrasında 15 gün içerisinde cevap vermez ve değer kaybını ödemez ise Sigorta Tahkim’e başvuru yapılır.
Karşı tarafın veya sigorta şirketinin bu ödemeyi yapmaması veya eksik yapması halinde araç değer kaybı davası açılabilir veya tahkime başvurulabilir.
TRAFİK SİGORTASINA BAŞVURU
Araç Değer Kaybı Başvurusu Nasıl Yapılır?: Kazada kusuru olan sürücü ile trafik sigortası şirketi arasında sigorta ilişkisi vardır. Aracı değer kaybına uğrayan kişinin direkt olarak sigortacıya başvurması doğrudur ki uygulamada da bu şekilde yapılır.
Araç Değer Kaybı İçin Gerekli Evraklar: Kişinin trafik kazası tespit tutanağı ve değer kaybı talep edilen araca ilişkin hasar ekspertiz raporu gerekli olacaktır. Ayrıca kazaya ilişkin fotoğraflar, resmi kayıtlarda yer alan tanık ifadeleri, ruhsat ve kimlik bilgileri, araç ile ilgili olaya ilişkin evraklar, sürücü belgesi banka hesap bilgisi vs. toparlanarak eksiksiz bir başvuru yapılmalıdır.
Trafik Sigortası Talebi Reddettiyse, Ödeme Yapmamışsa, Eksik Ödeme Yapmışsa: Sigorta şirketinin talebe dönüş yapmak için 15 günlük süresi vardır. 15 gün içerisinde trafik sigortası kişiye bir cevap vermez veya talebi reddederse artık sigorta şirketine karşı hukuki süreç başlatılır.
TAHKİM KOMİSYONUNA BAŞVURU
Sigorta şirketine karşı iki türlü hukuki imkan mevcuttur. Bunlardan birincisi tahkim komisyonuna başvurmak, ikincisi ise araç değer kaybı davası açmak. Tahkim komisyonu başvurusu biraz daha basit nitelikte olmakla birlikte hangi yola başvurulması gerektiği de somut olay değerlendirilerek belirlenmelidir.
Sigorta tahkim ile ilgili hukuki düzenlemeler 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu madde 30 ve devamında yer almaktadır.
Tahkim komisyonuna eldeki aynı belgeler ile bir başvuru yapılır. Sigorta şirketinin başvuruyu reddettiği veya cevaplamadığına ilişkin belgelendirme de yapılmalıdır. Ayrıca bir başvuru dilekçesi yazılır. Hazırlanan dosya, dilekçe ile birlikte komisyona şahsen veya posta yolu ile yahut avukat vekaleti ile iletilir.
Tahkim komisyonunun sigorta şirketi ile ilgili ortaya çıkan bu uyuşmazlığa bakabilmesi için eskiden sigorta şirketinin tahkim üyeliğinin bulunup bulunmadığına bakılıyordu. Hala bu şart aranıyor ancak zorunlu sigortalar için böyle bir şart aranmaz ki trafik sigortası da zorunlu sigortalar arasında yer alır. Dolayısıyla direkt olarak başvuru yapmak mümkün.
Araç Değer Kaybı Dilekçesi: Eğer tahkime başvurulacaksa, tahkim için ciddi bir dilekçe hazırlanmalıdır. Çünkü bunlar kural olarak tarafların katılmadığı incelemelere tabi tutulur. Yani kural olarak duruşma olmaz. Dolayısıyla talep edilen tazminata ilişkin gerekçeler hukuki zeminde yarayışlı olacak şekilde hazırlanmalıdır. Bu nedenle tahkime başvuru için profesyonel destek almanız haklarınızı korumak açısından yararlı olacaktır.
Belirtmem gerekir ki TAHKİM KOMİSYONUNUN VERECEĞİ KARAR MAHKEME KARARI GİBİ İLAM NİTELİĞİNDEDİR.
Yani icra edilebilir. Buna itiraz edilmesi de kural olarak icrayı durdurmaz.
SİGORTA TAHKİM KOMİSYONU’NA BAŞVURUMUN MALİYETİ NEDİR?
Komisyona başvuruda bulunmak için öncelikle; uyuşmazlık tutarı 5.000 TL’ye kadar olan başvurular için 100 TL, uyuşmazlık tutarı 5.001 ila 10.000 TL arasındaki başvurular için 250 TL, uyuşmazlık tutarı 10.001 TL ve 20.000 TL arasındaki başvurularda 350 TL, uyuşmazlık tutarı 20001 TL ve üzeri başvurularda uyuşmazlık tutarının %1,5’u ( En az 350 TL olmak üzere) olmak üzere başvuru ücretinin
Ziraat Bankası şubelerinden kurum tahsilat programı aracılığıyla Sigorta Tahkim Komisyonu hesabına yatırılması
gerekmektedir.
Bunun yanında, hakemler kararlarında Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda yer alan ilgili hükümler
çerçevesinde yargılama masraflarına da hükmedeceklerdir.
TAHKİM KOMİSYONU KARARINA İTİRAZ
- Komisyona 01/05/2022 tarihinden (bu tarih dahil) itibaren yapılacak başvurularda, itiraz sınırı 8.000-Türk Lirası olarak uygulanıp, bu tutarın altında kalan hakem kararları kesinlik arz edecektir.
- Komisyona 01/05/2022 tarihinden (bu tarih dahil) itibaren yapılacak başvurularda, temyiz sınırı 107.000-Türk Lirası olarak uygulanıp, bu tutarı aşmayan itiraz hakem kararları kesinlik arz edecektir.
- Komisyona 01/05/2022 tarihinden (bu tarih dahil) itibaren yapılacak başvurularda, zorunlu heyet teşekkülü sınırı 24.000-Türk Lirası olarak uygulanacaktır.
- 01/05/2022 tarihinden önce başvurusu yapılmış uyuşmazlıklar hakkında eski düzenlemede öngörülen parasal sınırların uygulanmasına devam olunacaktır.
- Yeni düzenlemenin uygulanmasında, uyuşmazlığın karara bağlandığı ya da karara itiraz edilen tarih değil Komisyon’a başvurunun yapıldığı tarihi dikkate alınacaktır.
- Herhangi bir sebepten dolayı işleme alınmayan ve daha sonra yeniden yapılan başvurularda, eksikliğin giderildiği
(usule uygun olan) son başvuru tarihi dikkate alınacaktır.
Referanslarımız ve talepleriniz için [email protected] mail adresine başvurabilirsiniz.
Av. Arb. Doğukan AKASLAN, LL.M