SENETLE İSPAT
SENETLE İSPAT
Av. Arb. Doğukan AKASLAN, LL.M
HMK m.200 uyarınca belli bir miktarın üzerindeki hukuki işlemler, senetle ispat edilmek zorundadır. Bunun yanında HMK m.201 gereği miktar ve değerine bakılmaksızın senede bağlı olan her çeşit iddiaya karşı ileri sürülen iddialar da yine senetle ispat edilmelidir. Parasal sınır 2017 yılı için 2.590 TL üzeri; 2018 yılı için 2.960 TL üzeri; 2019 yılı için 3.660 TL üzeri; 2020 yılı için 4.480 TL üzeri ve 2021 yılı için 4.880 TL üzeridir.
Senetle ispat zorunluluğunun istisnaları
HMK.MADDE 203
(1) Aşağıdaki hâllerde tanık dinlenebilir:
- a) Altsoy ve üstsoy, kardeşler, eşler, kayınbaba, kaynana ile gelin ve damat arasındaki işlemler.(…)
Yargıtay 13. HD 2018/2397 E. , 2020/325 K. Sayılı ve 20.1.2020 Tarihli İlamında;
(…) Dosyanın incelenmesinde; sunulan nüfus kayıt örneklerine göre, davacı K1 ile davalı K5’in kardeş oldukları görülmektedir. Bu durumda, dava tarihinde yürürlükte olan 6100 sayılı HMK’nın 203. maddesinin a bendine göre “Ancak altsoy, üstsoy, kardeşler, eşler, kayınbaba, kaynana, gelin ve damat arasındaki işlemler için tanık dinlenebilir.” hükmü gereği, davacı K1 ile davalı K5 yönünden kardeş oldukları gerekçesiyle diğerlerinden ayrılarak tanıkla ispatının mümkün olduğuna, diğer taraflar yönünden ise tanıkla ispatı mümkün olmadığından yemin delilinin de hatırlatarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.(…) şeklinde hüküm tesis etmiştir.
Yargıtay 13. HD 2016/10888 E., 2018/7045 K. Sayılı ve 21.6.2018 Tarihli İlamında ise;
(…) Dava konusu edilen 24.500… nı emanet olarak kendisine teslim ettiğini, gönderilen paranın alınan taşınmaz ile ilgisi bulunmadığını, davacıların gönderdiği paraya ilişkin dekontta herhangi bir açıklama yapılmadığını, bu miktara ev alınamayacağını savunarak davanın reddini dilemiştir. (…) Her ne kadar mahkemece, bozma ilamına uyularak, davacı Hatice Demirhas yönünden davanın reddine karar verilmiş ise de, ispat yükü kendisinde olan davacının delilleri değerlendirilmemiş, bozma gereği yerine getirilmemiştir. Bozmaya uyulmakla, bozma ilamında belirtilen hususlar eksiksiz ve harfiyen yerine getirilmek zorundadır. Davacı Hatice Demishas ile davalının gelin kaynana olduğu ve 6100 sayılı HMK.’nun 203/1-a maddesi gereğince somut olayda tanık da dinlenebileceği göz önünde bulundurularak bozma ilamında da belirtilediği şekilde davacı Hatice Demirhas tarafından gönderilen paranın taşınmaz alımına ilişkin olduğuna yönelik dosyaya sunulan diğer deliller de değerlendirilerek hasıl olacak sonuca uygun bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
demekle tanıkların da dinlenebileceği göz önüne alınmadan verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu ifade etmiştir.
Yargıtay 13. HD., 2015/43209 E., 2018/5426 K. Sayılı ve 9.5.2018 Tarihli İlamı ;
Davacı, her ne kadar ispat hususunda tanık deliline dayanmış ise de, mahkemece olayda davacının tanık deliline dayanamayacağı değerlendirilerek, bilirkişi raporu kabulü doğrutusunda hüküm tesis edilmiştir. Oysa dava konusu olayda, kardeşler arası bir ilişki mevcut olup, 6100 sayılı HMK’nun 203/1-a maddesi gereği tanık ile ispat mümkündür. O halde, mahkemece, davacının tanıklarının dinlenmesi ve ispat hususundaki değerlendirmenin akabinde yapılması gerekirken, yanılgılı değerlendirmeyle yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
şeklinde karar vermiştir.
SONUÇ ve DEĞERLENDİRME :
Yargıtay kararlarını değerlendirdiğimiz zaman davacı ile davalılar arasında HMK. m.203/1-a kapsamında akrabalık ilişkilerinin bulunması durumunda ilk derece mahkemesinin taraflar arasındaki ilişkiyi sadece senetle ispat edebileceği yönünde kararları Yargıtay tarafından bozma gerekçesi olarak açık ve net bir biçimde karara bağlanmıştır.Yargıtay HMK.’nın m.203/1-a maddesine atıfta bulunarak akrabalık ilişkisi olan durumlarda yasal sınırların üzerindeki borçların tanık ile de ispat edilebileceği konusuna vurgu yapmıştır.
Referanslarımız ve talepleriniz için [email protected] mail adresine başvurabilirsiniz.
Av. Arb. Doğukan AKASLAN, LL.M