İSTİNAF VE TEMYİZ NEDİR? BAŞVURU SÜRELERİ VE ARALARINDAKİ FARKLAR NELERDİR?
İSTİNAF VE TEMYİZ NEDİR? BAŞVURU SÜRELERİ VE ARALARINDAKİ FARKLAR NELERDİR?
Av. Arb. Doğukan AKASLAN, LL.M
İstinaf Nedir? Temyiz Nedir?
İstinaf; yerel mahkeme kararının usul veya esas bakımından hukuka aykırı olduğu düşüncesiyle başvurulan kanun yoludur.
Temyiz; istinaf mahkemesi kararlarının hukuki denetim açısından incelenmesini amaçlayan bir kanun yoludur
İstinaf Mahkemesi Nedir? Temyiz Mahkemesi Nedir?
İstinaf mahkemesi; ilk derece mahkemelerinin vermiş olduğu kararlara karşı, taraflardan birinin başvurusu üzerine inceleme yapan bölge adliye mahkemeleridir. İstinaf mahkemeleri kurulmadan önce yerel mahkemelerin kararlarına karşı doğrudan temyiz yoluna başvurulmaktaydı. İstinaf mahkemelerinin yürürlüğe girdiği 20.07.2016 tarihinden itibaren ise önce Bölge Adliye Mahkemeleri’ne başvurma zorunluluğu getirilmiştir.İdari davalarda ise Bölge İdare Mahkemeleri İstinaf merciidir.
Yargıtay Kanunu’nun 1.maddesine göre Yargıtay; temel görevi adli yargı alanında temyiz incelemesi yapmak olan yüksek mahkemedir Uygulamada ve halk arasında Yargıtay’a temyiz mahkemesi denilmektedir. Yargıtay, adli yargı alanında içtihatları ortaya koyan yargı birimidir. İstinaf yargılamasının aksine maddi olayı irdelemez, yalnızca uyuşmazlık konusu karar hakkında hukuka uygunluk kontrolü yapar.İdari davalarda ise Danıştay temyiz merciidir.
İstinaf-Temyiz Süreleri Ne Kadardır?
İstinaf süresi hukuk davalarında gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftadır. Ceza istinaf süresi; kararın açıklandığı duruşmaya katılan taraflar için karar tarihinden itibaren 7 gündür. Tarafların yokluğunda karar verilmesi halinde istinaf süresi gerekçeli kararın tebliğinden itibaren başlar. İdari yargıda istinaf süresi ise kararın tebliğinden itibaren 30 gündür. İstinafa cevap süresi de bu sürelerle aynıdır.
SULH HUKUK MAHKEMESİ
İSTİNAF: Tebliğ -2 Hafta / TEMYİZ: Tebliğ -2 Hafta
- ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
İSTİNAF: Tebliğ -2 Hafta / TEMYİZ: Tebliğ -2 Hafta
- ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
İSTİNAF: Tebliğ -2 Hafta / TEMYİZ: Tebliğ -2 Hafta
- İŞ MAHKEMESİ
İSTİNAF: Tebliğ -2 Hafta / TEMYİZ: Tebliğ -2 Hafta
- AİLE MAHKEMESİ
İSTİNAF: Tebliğ -2 Hafta / TEMYİZ: Tebliğ -2 Hafta
- KADASTRO MAHKEMESİ
İSTİNAF: Tebliğ -2 Hafta / TEMYİZ: Tebliğ -2 Hafta
- İCRA HUKUK MAHKEMESİ
İSTİNAF: Tefim veya Tebliğ -10 gün (İİK 164) / TEMYİZ: Tebliğ -2 hafta
- SULH CEZA HAKİMLİĞİ
- Sulh Ceza Hakimliği’nin tutuklama kararlarına karşı – 7 gün içinde itiraz edilir.
- Cumhuriyet savcılığınca verilen kovuşturma yer olmadığına dair kararlara karşı suçtan zarar gören, kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içinde, bu kararı veren Cumhuriyet savcısının yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine itiraz edebilir.
Sulh ceza hakimliklerinin temel görevi, soruşturma aşamasında hâkim tarafından verilmesi gerekli kararları almak, işleri yapmak ve bunlara karşı yapılan itirazları incelemektir. Örnek vermek gerekirse diğer sulh ceza hâkimliklerince verilen kararları itiraz mercii olarak incelemek, Cumhuriyet savcılığı tarafından verilen kovuşturmaya yer olmadığına dair kararını itiraz mercii olarak incelemek, Cumhuriyet savcılarınca verilen kamu davasının açılmasının ertelenmesine ilişkin kararlarını itiraz mercii olarak incelemek, İdareler tarafından verilen idari yaptırımlara karşı, kanunların öngördüğü durumlarda başvuru mercii olarak karar vermek sulh ceza hakimlikleri tarafından yapılmaktadır.
- ASLİYE CEZA MAHKEMESİ
İSTİNAF: Tefhim veya Tebliğ-7 gün / TEMYİZ: Tefhim veya Tebliğ – 15 gün
İTİRAZ: Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması kararlarına karşı tefhimden itibaren 7 gün içerisinde o yer nöbetçi Ağır Ceza Mahkemesine yapılabilmektedir
- AĞIR CEZA MAHKEMESİ
İSTİNAF: Tefhim veya Tebliğ-7 gün / TEMYİZ: Tefhim veya Tebliğ – 15 gün
- İCRA CEZA MAHKEMESİ
İtiraz Süresi Tefhim veya Tebliğ-7 gün
- İDARİ YARGI
- İDARE MAHKEMESİ
İSTİNAF: TEBLİĞ -30 GÜN / TEMYİZ: TEBLİĞ -30 GÜN
- VERGİ MAHKEMESİ
İSTİNAF: 30 GÜN / TEMYİZ: 30 GÜN
İstinaf ve Temyiz Arasındaki Farklar Nelerdir?
- İstinaf mahkemesi hem olay incelemesi yaparken hem de hukuki açıdan bulunan eksiklikleri incelerken temyiz yolunda ise sadece hukuka uygun karar verilip verilmediği incelenir.
- Temyiz bozucu kanun bir kanun yoluyken, istinaf ise düzeltici kanun yoludur.İstinafta ayrıntılı bir değerlendirme yapılır. İstinafta kanun yolunda yerel mahkemenin kararında hukuka aykırılık bulunursa istinaf mahkemesi kendisi karar verebilirken, temyiz kanun yolunda ise hukuka aykırılık tespit edildiğinde karar istinaf mahkemesine istisnai hallerde ise yerel mahkemeye gönderilir.
- Temyiz mahkemesi ile istinaf mahkemesinin verdiği kararlar da farklıdır.İstinaf mahkemesi işin esasına girerek bir hüküm tesis edebilirken; temyiz mahkemesinin, bazı sınırlı durumlar dışında olayın esasına girmesi kanunen mümkün değildir.
- Temyiz mahkemesin vermiş olduğu kararlara karşı Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Yargıtay genel kuruluna itiraz başvurusunda bulunabilir. İstinaf kanun yolunda ise böyle bir başvuru imkanı yoktur.
- İstinaf kanun yolunda ilk derece mahkemesinde tartışılmamış bilgileri ve belgeleri tartışmak mümkünken ve yargılanmanın bu şekilde yapılması olanağı varken, temyiz kanun yolunda ise ek delil sunulması ve bunların tartışılması mümkün değildir.
Av. Arb. Doğukan AKASLAN, LL.M
Referanslarımız ve talepleriniz için [email protected] mail adresine başvurabilirsiniz.